Wypowiedź wojnę nowotworom

Już od dziewięciu lat 4 lutego obchodzony jest Międzynarodowy Dzień Walki z Rakiem.

Obecnie na całym świecie żyje 25 mln ludzi z rozpoznanym nowotworem. Każdego roku notuje się aż 11 mln nowych zachorowań, a nowotwory złośliwe pochłaniają 7 mln ludzkich istnień.

Polscy lekarze 300 razy dziennie mówią do swoich pacjentów: „To nowotwór złośliwy”, 220 razy podpisują akt zgonu, którego przyczyną był rak.

Dlaczego w Polsce skuteczność leczenia jak tak mała? Odpowiedź jest banalna. i brutalna. Winni jesteśmy my sami. My, czyli potencjalni pacjenci. Aż 80% nowotworów w Polsce jest wykrywanych w zaawansowanym stadium rozwoju. W tych przypadkach wyleczenie jest bardzo trudne, mimo pełnego zaangażowania personelu medycznego.

Dla porównania w Stanach Zjednoczonych tylko 20% chorych zgłasza się do lekarza tak późno.

Tak niewiele trzeba, by te zatrważające statystyki poprawić. Wystarczy, zastosować kilka podstawowych zasad profilaktyki: zdrowo się odżywiać, rzucić palenie, prowadzić zdrowy styl życia. I nie bać się badań diagnostycznych. Jak pokazują badania z tym jest wśród Polaków najgorzej. Wielu z nas woli nie wiedzieć, dla wielu diagnoza „nowotwór”, jest równoznaczna z wyrokiem śmierci. Tymczasem unikając badań i wizyt u lekarza być może sami składamy pod tym wyrokiem podpis.

Warto wiedzieć, że przywilej bezpłatnych badań diagnostycznych w kierunku najczęstszych nowotworów, a więc raka płuca, jelita grubego i nowotworu piersi, mają wszyscy ubezpieczeni. Badania te można wykonać w dowolnym zakładzie opieki zdrowotnej, który podpisał kontrakt z NFZ.

Kto, jakie badanie i co jaki czas powinien przeprowadzać profilaktycznie:

·  Cytologia szyjki macicy - kobiety w wieku 25-59 raz na 3 lata,

·  Mammografia piersi - kobiety w wieku 50-69 lat raz na 2 lata,

·  Spirometria płuc - osoby palące w wieku 40-65 lat,

·  RTG w kierunku raka płuc - osoby palące powyżej 40 roku,

·  Kolonoskopię w kierunku raka jelita grubego - osoby powyżej 50 roku raz na rok,

·  Badanie gruczołu krokowego w kierunku raka prostaty - mężczyźni powyżej 50 roku raz na rok.

Podstawowa zasada medycyny mówi, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Jeśli chodzi o choroby nowotworowe jest to zdecydowanie priorytetowe zadanie nie tylko służby medycznej, ale i nas samych. Zaledwie 20 – 30% wszystkich nowotworów jest uwarunkowanych genetycznie, pozostałe 70 – 80% jest w naszych rękach.

Po pierwsze – dieta.

Przede wszystkim należy spożywać dużo błonnika i witamin naturalnych – zamiast kolejnego ciastka, czy paczki chipsów warto zjeść jabłko albo marchewkę. I koniecznie spożywać więcej produktów pełnoziarnistych.

Naukowcy zalecają stosowanie diety niskotłuszczowej, szczególnie zaś ograniczenie spożywania tłuszczów zwierzęcych, można zastąpić je tłuszczami roślinnymi. Unikać potraw smażonych, a w miarę możliwości jeść gotowane.

Po drugie – alkohol.

Badania dowodzą, że nadużywanie alkoholu zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworów jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, wątroby i piersi. Szczególnie należy unikać ciemnych gatunków piwa.

Po trzecie – tytoń.

Dym tytoniowy zawiera ponad czterdzieści substancji, które wywołują nowotwory.

Palenie zwiększa ryzyko wystąpienia nowotworu płuca, jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, a także pęcherza moczowego i trzustki, nie tylko u osoby palącej, ale i u tzw. biernych palaczy.

Jeśli palisz – rzuć. Jeśli ci się nie udaje możesz zmniejszyć ryzyko związane z nałogiem poprzez:

·   Zaciągać się głęboko przy paleniu,

·   Palić dziennie nie więcej niż 8 papierosów słabych,

·   Wyrzucać papierosy wypalone do połowy, w których ochronne działanie filtra zmniejsza się pod wpływem palenia tytoniu.

Po czwarte – słońce.

Nie od dziś wiadomo, że nadmiar promieni słonecznych szkodzi. To samo dotyczy „słońca” z solarium.

Należy unikać zbyt długiego przebywania na słońcu zwłaszcza w godzinach południowych, a skórę zabezpieczać kremami z filtrami UVA i UB..

Po piąte – wirusy.

Naukowcy udowodnili, że niektóre wirusy mogą powodować powstanie nowotworu.

Szczególnie niebezpieczne jest wirusowe zapalenie typu B i C oraz wirus brodawczaka ludzkiego (HPV), który może generować powstanie raka szyjki macicy.

Pamiętaj, że ryzyko zarażenia tymi wirusami zmniejsza używanie prezerwatywy podczas stosunku seksualnego.

Po szóste – geny.

Tak zwany obciążony wywiad rodzinny oznacza ni mniej ni więcej, tylko zwiększone ryzyko wystąpienia nowotworu, jeżeli w rodzinie znane są przypadki zachorowań na nowotwory złośliwe. Dotyczy to szczególnie raka piersi i nowotworów przewodu pokarmowego. Nie oznacza jednak, że choroba na pewno wystąpi.

Po siódme – najważniejsze – diagnostyka.

Wczesne wykrycie raka znacząco zwiększa szanse wyleczenia. Jeżeli zauważysz niepokojące objawy – idź do lekarza. Jeżeli wyczułaś w swojej piersi zgrubienie – idź do lekarza. Jeżeli w Twojej rodzinie ktoś chorował na raka – idź do lekarza. Jeżeli zrobiłeś/aś badania i wyniki wskazują na jakieś nieprawidłowości – idź do lekarza. Daj lekarzowi szansę Cię wyleczyć – idź do lekarza.

Anna Zielińska

Źródła:

http://medigo.pl/artykul/document.php?id=1428&dalej=2

http://mediweb.pl/diseases/wyswietl_vad.php?id=594

http://dolnyslask.pl/upload/Sejmik/projekty_uchwal/projekty%20sesja%20XXVIII/OP%20ZDR%20d%20onkologia.doc